11/8/16 ચાર પà«àª°àª¶à«àª¨à«‹ અને ઉતà«àª¤àª°à«‹
તા.9/8/16 ના ચાર સવાલ અને તેની આનà«àª¸àª° કી નીચે સમજૂતી સાથે આપી છે.
1. બે કણો વચà«àªšà«‡ લાગતà«àª‚ ગà«àª°à«‚તà«àªµàª¾àª•રà«àª·à«€ બળનૠકારણ ------------અને વિદà«àª¯à«àª¤à«€àª¯ બળનૠકારણ------------છે.
(A) વજન, વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°. (B) દળ, વજન. (C) વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°, દળ. (D) દળ,વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°
2. વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°àª¨àª¾ કà«àªµà«‹àª¨à«àªŸàª®à«€àª•રણ નૠસૂચન સૌ પà«àª°àª¥àª® -------------ઠકરેલ. (A)ફેરેડે (B)મિલીકાન (C) કà«àª²àª‚બ (D) àªàª®à«àªªàª¿àª¯àª°
3. બે સમાન મૂલà«àª¯àª¨àª¾ વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹ 3 સે.મી.અંતરે રહેલા છે. જો તેમની વચà«àªšà«‡ લાગતà«àª‚ વિદà«àª¯à«àª¤à«€àª¯ બળ 40 N હોય તો દરેક વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°àª¨à« મૂલà«àª¯ --------- µC (A) 0.2 (B)2 (C) 20 (D) 200
4. બે વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹ વચà«àªšà«‡ લાગતà«àª‚ કà«àª²àª‚બ બળ ------------- ના સમપà«àª°àª®àª¾àª£ માં અને --------------ના વà«àª¯àª¸à«àª¤ પà«àª°àª®àª¾àª£àª®àª¾àª‚ હોય છે.. (A)વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹àª¨àª¾ ગà«àª£àª¾àª•ાર, તેમની વચà«àªšà«‡àª¨àª¾ અંતર (B) વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹àª¨àª¾ ગà«àª£àª¾àª•ાર, તેમની વચà«àªšà«‡àª¨àª¾ અંતરના વરà«àª— (C) વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«€àª¤ કણોના દળ. તેમની વચà«àªšà«‡àª¨àª¾ અંતરના વરà«àª— (D) દરેક વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª° ના મૂલà«àª¯, તેમની વચà«àªšà«‡àª¨àª¾ અંતરના વરà«àª—
Answer Key
(1) વિકલà«àªª. D. બે કણો વચà«àªšà«‡ લાગતà«àª‚ ગà«àª°à«àª¤à«àªµàª¾àª•રà«àª·à«€ બળ બંને કણો ના દળોના ગà«àª£àª¾àª•ાર ના સમપà«àª°àª®àª¾àª£ માં હોય છે. તે જ રીતે બે કણો વચà«àªšà«‡ લાગતà«àª‚ વિદà«àª¯à«àª¤à«€àª¯ બળ બંને કણો ના વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹àª¨àª¾ ગà«àª£àª¾àª•ાર ના સમપà«àª°àª®àª¾àª£ માં હોય છે.
(2) વિકલà«àªª. A .જાણકારી આધારિત
(3) વિકલà«àªª. B. કà«àª²àª‚બ નો નિયમ વાપરો. F= 40 N , r = 0.03 cm ,K= 9×109 SI લઇ q2 મળે. તà«àª¯àª¾àª°àª¬àª¾àª¦ q = 2 µC મળી. જશે.
(4) વિકલà«àªª. B કà«àª²àª‚બ નો નિયમ સà«àªµàª¯àª‚ જ આનો જવાબ છે
વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª°
1. વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª°:-- આપેલ કોઈ વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª° q ના આસપાસ ના જેટલા વિસà«àª¤àª¾àª°àª®àª¾àª‚ કોઈ સૂકà«àª·à«àª® પરીકà«àª·àª£ વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª° q0 પર q ના કારણે વિદà«àª¯à«àª¤à«€àª¯ બળ લાગે છે તેટલા વિસà«àª¤àª¾àª° ને q નà«àª‚ વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª° કહે છે.
2. વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª°àª¨à«€ તીવà«àª°àª¤àª¾ :-- q ના વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª° વિસà«àª¤àª¾àª°àª®àª¾àª‚ q થી r અંતરે આવેલ કોઈ બિનà«àª¦à« P પાસે àªàª•મ ધન વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª° મà«àª•વાથી તેના પર q ના કારણે લાગતા બળને તે બિનà«àª¦à« P પાસે ની વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª° ની તીવà«àª°àª¤àª¾ કહે છે.
a. સામાનà«àª¯ રીતે તેને વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª° થી ઓળખવામા આવે છે. જેનો ખà«àª¯àª¾àª² સૌ પà«àª°àª¥àª® “ ફેરેડે” ઠઆપેલ.
b. વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª° સદિશ રાશિ છે.
c. સંજà«àªžàª¾ E છે.
d. àªàª•મ અથવા
e. જેનà«àª‚ વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª° છે તેને પà«àª°àª¾àªªà«àª¤àª¿ સà«àª¥àª¾àª¨ વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹ કહે છે.જેના પર આ કà«àª·à«‡àª¤à«àª°àª¨àª¾ કારણે બળ લાગે છે તેને પરીકà«àª·àª£ વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª° કહે છે.
3. વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª° રેખાઓ:--- આ àªàªµà«€ સà«àª°à«‡àª– કે વકà«àª° રેખા ઓ છે કે જેના કોઈ બિનà«àª¦à« પાસે નો સà«àªªàª°à«àª¶àª• તે બિનà«àª¦à« પાસે ની વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª° ની દિશા દરà«àª¶àª¾àªµà«‡.
a. આ રેખાઓ ધન àªàª¾àª° થી શરૠકરી ઋણ àªàª¾àª°àª®àª¾ અંત પામે છે.
b. બિનà«àª¦à« વત વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª° માટે આ રેખા ઓ તà«àª°àª¿àªœà«àª¯àª¾ વરà«àª¤à«€ હોય છે. ધનàªàª¾àª° માટે બહાર તરફ ની દિશામાં અને ઋણ àªàª¾àª° માટે અંદર તરફ ની દિશામાં હોય છે.(આકૃતિ)
c. બે કà«àª·à«‡àª¤à«àª°àª°à«‡àª–ાઓ àªàª•બીજીને કà«àª¯àª¾àª°à«‡àª¯ છેદતી નથી.
d. કà«àª·à«‡àª¤à«àª°àª°à«‡àª–ાઓને લંબ મૂકેલ àªàª•મ કà«àª·à«‡àª¤à«àª°àª«àª³àª®àª¾àª¥à«€ પસાર થતી કà«àª·à«‡àª¤à«àª°àª°à«‡àª–ાઓની સંખà«àª¯àª¾ વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª°àª¨à«€ તીવà«àª°àª¤àª¾ દરà«àª¶àª¾àªµà«‡ છે.
e. જે બિનà«àª¦à« પાસે કà«àª·à«‡àª¤à«àª°àª°à«‡àª–ાઓની ગીચતા વધૠતà«àª¯àª¾àª‚ તીવà«àª°àª¤àª¾ વધà«. અને ગીચતા ઓછી તà«àª¯àª¾àª‚ તીવà«àª°àª¤àª¾ ઓછી.
નોંધ:- આવતી કાલે વિવિધ તંતà«àª°à«‹àª¨àª¾ વિદà«àª¯à«àª¤àª•à«àª·à«‡àª¤à«àª° વિશે જાણીશà«àª‚
મિતà«àª°à«‹, આજે પà«àª°àª¶à«àª¨à«‹ આપીશૠજેના ઉતà«àª¤àª° 11/8/16 ના રોજ મળશે.
1.બે કણો વચà«àªšà«‡ લાગતà«àª‚ ગà«àª°à«‚તà«àªµàª¾àª•રà«àª·à«€ બળનૠકારણ ------------અને વિદà«àª¯à«àª¤à«€àª¯ બળનૠકારણ------------છે. (A) વજન, વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°. (B) દળ, વજન. (C) વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°, દળ. (D) દળ,વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°
2.વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°àª¨àª¾ કà«àªµà«‹àª¨à«àªŸàª®à«€àª•રણ નૠસૂચન સૌ પà«àª°àª¥àª® ----------ઠકરેલ (A)ફેરેડે (B)મિલીકાન (C) કà«àª²àª‚બ (D) àªàª®à«àªªàª¿àª¯àª°
3.બે સમાન મૂલà«àª¯àª¨àª¾ વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹ 3 સે.મી.અંતરે રહેલા છે. જો તેમની વચà«àªšà«‡ લાગતà«àª‚ વિદà«àª¯à«àª¤à«€àª¯ બળ 40 N હોય તો દરેક વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°àª¨à« મૂલà«àª¯ ------------(A) 0.2 (B)2 (C) 20 (D) 200
4.બે વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹ વચà«àªšà«‡ લાગતà«àª‚ કà«àª²àª‚બ બળ ------------- ના સમપà«àª°àª®àª¾àª£ માં અને --------------ના વà«àª¯àª¸à«àª¤ પà«àª°àª®àª¾àª£àª®àª¾àª‚ હોય છે.(A)વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹àª¨àª¾ ગà«àª£àª¾àª•ાર, તેમની વચà«àªšà«‡àª¨àª¾ અંતર (B) વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«‹àª¨àª¾ ગà«àª£àª¾àª•ાર, તેમની વચà«àªšà«‡àª¨àª¾ અંતરના વરà«àª— (C) વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª°à«€àª¤ કણોના દળ. તેમની વચà«àªšà«‡àª¨àª¾ અંતરના વરà«àª— (D) દરેક વિદà«àª¯à«àª¤àªàª¾àª° ના મૂલà«àª¯, તેમની વચà«àªšà«‡àª¨àª¾ અંતરના વરà«àª—