Please call us on 09426210807 For any kind of inquiry.
Start Your Free Exam

સ્થિત વિદ્યુત શાસ્ત્ર -2 કુલંબ નો નિયમ

08-08-2016


સ્થિતવિદ્યુતશાસ્ત્ર માં ગઇ કાલે  àªµàª¿àª¦à«àª¯à«àª¤àª­àª¾àª° ની  3 વિશેષતા જોઈ હતી.આજે ચોથી વિશેષતા લઇએ.
4. પ્રેરણ
•  (1)સંપર્ક દ્વારા(વાહક તાર દ્વારા  àªšàª¾àª°à«àªœà«€àª—
એક વિદ્યુતભારીત ગોળા સાથે બીજા વિદ્યુતભાર વિહીન ગોળા ને તાર મારફત સંપર્ક કરાવતા ઈલેક્ટ્રોન વિનિમય દ્વારા વિદ્યુતભાર વિહીન ગોળા ને  àªµàª¿àª¦à«àª¯à«àª¤àª­àª¾àª°à«€àª¤ કરાય છે.
• આ રીતમાં વિદ્યુતભારીત ગોળાનો વિદ્યુતભાર બીજા વિદ્યુતભાર વિહીન ગોળામાં જવા થી વિદ્યુતભારીત ગોળાનો વિદ્યુતભાર તેટલો ઓછો થાય છે.
• (2)સંપર્ક વિહીન પ્રેરણ દ્વારા  àªšàª¾àª°à«àªœà«€àª—
• àªàª•  àªµàª¿àª¦à«àª¯à«àª¤àª­àª¾àª° વિહીન ગોળા નજીક ઋણભારિત સળિયો લાવતા તે ગોળા પર સળિયા તરફ ધન ભાર ખુલ્લો થાય છે. 
• àª† રીતમાં ઈલેક્ટ્રોન વિનિમય થતો ન હોવાથી વિદ્યુતભારીત સળિયાનો વિદ્યુતભાર ઓછો થતો નથી.
• àª…હી ઈલેક્ટ્રોન વિનિમય જમીન મારફત થાય છે.
કુલંબનો નિયમ

1.આ નિયમ બે વિદ્યુતભારો વચ્ચે લાગતા વિદ્યુતીય બળ શોધવા માટે ઉપયોગી છે.

2.આ બળનુ મૂલ્ય બંને વિદ્યુતભારો q1અને q2 ના મૂલ્યો ના ગુણાકાર ના સમપ્રમાણ માં અને તેમની વચ્ચેના અંતર r  àª¨àª¾ વર્ગ ના વ્યસ્ત પ્રમાણમાં હોય છે.આ રહ્યું શૂન્યાવકાશ/હવા  àª®àª¾àª‚ વિદ્યુતીય(કુલંબ) બળ નું સૂત્ર     -----------(સૂત્ર 2)  àªœà«àª¯àª¾àª‚ k કુલંબ અચળાંક   છે.  r એ બંને વિદ્યુતભારો વચ્ચેનું અંતર  àª…ને   àª શૂન્યાવકાશ ની પરમિટિવિટી છે. આમ  -----------(સૂત્ર 2)

3.આ બળ ની દિશા બંને વિદ્યુતભાર ને જોડતી રેખા પર હોય છે.

4.આ બળ ત્યારે આકર્ષી હોય જ્યારે બંને વિદ્યુતભારો વિજાતીય હોય છે.પરંતુ આ બળ ત્યારે અપાકર્ષી હોય જ્યારે બંને વિદ્યુતભારો સજાતીય હોય છે.

5.આ બળ વિદ્યુતભારો q1અને q2 જેમાં મૂકેલ છે તે માધ્યમ(હવા સિવાય)ના પ્રકાર એટલે કે તે માધ્યમ ની પરમીટીવીટી    પર પણ આધાર રાખે છે આ રહ્યું પરમીટીવીટી   àªµàª¾àª³àª¾ માધ્યમનું સૂત્ર  -----------(સૂત્ર 2A) àªœà«àª¯àª¾àª‚  r એ બંને વિદ્યુતભારો વચ્ચેનું અંતર છે.

6.  àªœà«àª¯àª¾àª‚   = K  àª¡àª¾àª¯ ઈલેક્ટ્રીક અચળાંક છે આમ  K  àª¡àª¾àª¯ ઈલેક્ટ્રીક અચળાંક àªµàª¾àª³àª¾ àª®àª¾àª§à«àª¯àª®àª®àª¾àª‚ અન્ય સમાન સ્થિતિ માટે આ બળ નુ મૂલ્ય K àª®àª¾àª‚ ભાગ નુ એટલે કે  àª—ણુ થાય છે.

7.જેમ K નુ મૂલ્ય વધુ તેમ બળ F નુ મૂલ્ય ઓછુ.

8.આ નિયમ માત્ર સ્થિર વિદ્યુતભારોને જ લાગુ પાડી શકાય છે.

સ્થિત વિદ્યુતશાસ્ત્ર 1

07-08-2016

સ્થિત વિદ્યુત શાસ્ત્ર
કોઇ પણ સ્પર્ધા ત્મક પરીક્ષા માટે અત્યંત અગત્યનો વિભાગ છે.
સારરૂપ મુદ્દા ઓ 

 àªµàª¿àª¦à«àª¯à«àª¤àª­àª¾àª° વિદ્યુત ઉર્જાના પાયાના પત્થરો છે.

2  àª¦àª³àª¨à«€ જેમ વિદ્યુતભાર પદાર્થ નો આતરિક ગુણધર્મ છે.

3  જેમ દળ ધરાવતા બે પદાર્થો એકબીજા પર ગુરુત્વબળ લગાડે છે તેમ વિદ્યુતભાર ધરાવતા બે કણો એકબીજા પર વિદ્યુતીય બળ લગાડે છે. આમ ગુરુત્વબળ નુ કારણ પદાર્થ નું દળ તથા વિદ્યુતીય બળનુ કારણ પદાર્થ પરનો વિદ્યુતભાર છે.

4  àªµàª¿àª¦à«àª¯à«àª¤àª­àª¾àª°à«‹ ધન કે રુણ હોય છે તેથી વિદ્યુતીય બળ આકર્ષી કે અપાકર્ષી હોય છે.

5  àª¸àªœàª¾àª¤à«€àª¯ વિદ્યુતભારો વચ્ચે અપાકર્ષી અને વિજાતીય વિદ્યુતભારો વચ્ચે આકર્ષી બળ લાગે છે.

6  àªªàª°àª®àª¾àª£à« ન્યુક્લિયસ માં ના પ્રોટોન પર ધન અને કક્ષાના ઈલેક્ટ્રોન પર ઋણ વિદ્યુતભાર હોય છે.

7  àªªàª¦àª¾àª°à«àª¥ કે દ્રવ્ય પર પ્રોટોન અને ઈલેક્ટ્રોન ની સંખ્યા સમાન હોય તો તે પદાર્થ વિદ્યુતીય દ્રષ્ટિએ તટસ્થ ગણાય છે

8   àªªàª¦àª¾àª°à«àª¥à«‹ વચ્ચેની પ્રક્રિયા ઓમા માત્ર   ઈલેક્ટ્રોન નોજ વિનિમય થાય છે

9   વિદ્યુતભારનો એકમ કુલંબ છે.સંજ્ઞા C છે.

10  àªªà«àª°à«‹àªŸà«‹àª¨ અને ઈલેક્ટ્રોન પર સમાન મૂલ્ય   e. જેટલો વિદ્યુતભાર હોય છે. આ વિદ્યુતભાર ને મૂળભૂત કે પ્રાથમિક વિદ્યુતભાર કહે છે.

વિદ્યુતભાર ના ગુણધર્મો

1 ક્વોન્ટમીકરણ 

A...“Q =ne “-----------------(સૂત્ર 1) આ સૂત્ર વિદ્યુતભાર નુ ક્વોન્ટમીકરણ માટે નુ છે. જેનુ સૂચન સૌ પ્રથમ ફેરેડે એ કરેલ.પરંતુ પ્રાયોગિક નિદર્શન 1912મા મિલીકાને કરેલ.

B...પ્રોટોન અને ન્યૂટ્રોન “ક્વાર્ક્સ” નામે ઓળખાતા મૂળભૂત કણોના બનેલા માનવામાં આવે છે.હજુ સુધી ક્વાર્ક્સનુ સ્વતંત્ર અસ્તિત્વ સાબિત થઇ શક્યું નથી.

2.સંપાતપણાનો સિદ્ધાંત-

કોઈ એક વિદ્યુતભાર પર અન્ય વિદ્યુતભારોના કારણે લાગતું પરિણામી વિદ્યુતીય બળ તે વિદ્યુતભાર પર લાગતા અન્ય પૈકી ના પ્રત્યેક સ્વતંત્ર બળો ના સદિશ સરવાળા જેટલું હોય છે.

3. વિદ્યુતભારનુ સંરક્ષણ:-

i..અલગ કરેલા વિદ્યુતભારતંત્રમાં કોઈ પણ ક્રિયા થાય તો તે ક્રિયા અગાઉ અને અંતે તંત્રના વિદ્યુતભારોનો બૈજીક સરવાળો અચળ રહે છે.

ii  àª…ર્થઘટન:-  àª†àªµàª¾ તંત્ર માં વિદ્યુતભાર સાથે સંકળાયેલી એવી જ પ્રક્રિયાઓ થઇ શકે કે જે માં સમાન મૂલ્ય ના વિજાતીય વિદ્યુતભારો ઉત્પન્ન થાય અથવા નાશ પામે.

Contact Us For Advertisement

Advertising Space Available
For More Details

Prashant Patel
098250 52660

Over 7000+ Inspirational, Motivational, Success Quotes and sayings.
Please visit below website.